Kościoły

Kościół pw. Świętej Trójcy w Radzyniu Podlaskim

Kościół pw. Świętej Trójcy w Radzyniu został ufundowany przez Jana Mniszcha w 1641 r. Stanął on na miejscu wcześniejszej drewnianej świątyni pw. Wniebowzięcia NMP, przy której znajdowała się zapewne murowana kaplica grobowa Mniszchów – najstarsza część obecnego kościoła. Mur-ogrodzenie przykościelnego cmentarza oraz dzwonnica zostały zaprojektowane na polecenie Potockich przez Jakuba Fontanę w drugiej połowie XVIII w. Radzyńska plebania to z kolei budynek powojenny, wzniesiony wg projektu znanego architekta Jana Koszyc-Witkiewicza.

Pod względem architektonicznym kościół pw. Świętej Trójcy reprezentuje typ tzw. renesansu lubelskiego, łączącego elementy włoskiego renesansu, manieryzmu i gotyku, który wypowiedział się zwłaszcza w bogactwie zdobnictwa. Zdaniem wielu badaczy, radzyński kościół reprezentuje najszlachetniejszy nurt renesansu lubelskiego, jednak z racji przedłużającej się budowy, jest przykładem zapóźnienia stylowego. Jego budowniczym (muratorem) był Jan Wolff, przybyły na Lubelszczyznę z

Dolnej Saksonii, pracujący też przy budowie kościoła w pobliskich Czemiernikach. Jego dziełem są m.in. sztukaterie na sklepieniu radzyńskiej świątyni, a także architektoniczny nagrobek Mikołaja i Zofii Mniszchów w kaplicy Matki Boskiej Różańcowej.
Druga z kaplic, nosząca imię Pana Jezusa, związana jest z wydarzeniami powstania styczniowego. To tutaj księża odbierali przysięgi od tych, którzy przyłączali się do oddziałów powstańczych. W kościele Świętej Trójcy znajduje się też zespół kilku obrazów Józefa Buchbindera (1839-1909), malarza pochodzenia żydowskiego urodzonego w Radzyniu, m.in. pokaźnych rozmiarów płótno przedstawiające scenę z życia św. Izydora Oracza (po prawej stronie nawy), ukazanego na tle krajobrazu podlaskiego w stroju noszonym przez ówczesnych włościan.

 

Kościół parafialny pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika w Czemiernikach

Kościół w CzemiernikachKościół parafialny pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika został wzniesiony w latach 1603-1617, z fundacji biskupa Henryka Firleja. Budowla jest przykładem tzw. renesansu lubelskiego. Dekoracja stiukowa na sklepieniu prezbiterium i dwóch kaplic jest dziełem muratora turobińsko-zamojskiego Jana Wolffa, tego samego, który pracował przy wznoszeniu kościoła Świętej Trójcy w Radzyniu Podlaskim. Na łuku tęczowym znajduje się kartusz z gmerkiem, inicjałami J.W. i datą 1614. Kościół ma barokowe wyposażenie wnętrza. W ołtarzu głównym znajduje się Wskrzeszenie Piotrawina oraz Śmierć św. Stanisława. Cennym zabytkiem jest także barokowa chrzcielnica z kolorowego marmuru. Na wielu przedmiotach liturgicznych figuruje nazwisko Henryka Firleja i data 1618. W skład zespołu kościelnego, oprócz kościoła, wchodzą: dawna mansjonaria z XVII w., drewniana plebania z 1880 r. i murowana kapliczka z przełomu XVII/XVIII w.

Parafia Katolicka pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika z siedzibą w Czemiernikach realizowała w latach 2016 - 2018 projekt pn. Ochrona i wykorzystanie zasobów dziedzictwa kulturowego w Parafii Rzymsko-Katolickiej pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Czemiernikach, który był współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 Osi Priorytetowej 7 Ochrona Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego, Działanie 7.1 Dziedzictwo kulturowe i naturalne.

Prace remontowo-renowacyjne przywróciły walory XVII-wiecznego oryginału i w takim stanie przedstawia się ta budowla turystom oraz lokalnej społeczności. Wykonano renowację posadzki kościoła – zdjęto wtórną XX-wieczną szpecącą płytkę ceramiczną oraz odnaleziono i odrestaurowano wcześniejsze dwie posadzki kamienne – najpierwotniejsza z kamienia nieistotnej barwy (całkiem prawdopodobne, że był to piaskowiec gotlandzki) i pośredniej z białego kamienia.
Malarsko odtworzono zniszczone w XIX wieku sztukaterie na sklepieniu nawy kościoła oraz dokonano konserwacji z uzupełnieniami ubytków i wydobycie pierwotnej kolorystyki spod przemalowań. Tak silne, wyraziste rozkolorowane XVII-wiecznych sztukaterii jest stosunkowo niedawnym odkryciem. Bodaj w najśmielszej odsłonie można je oglądać właśnie w Czemiernikach.
W zakrystii południowej urządzono ekspozycję w stylu zakrystii potrydenckiej.
Więcej informacji na stronie internetowej czemiernickiej parafii lub na portalu prjektu - kosciol-czemierniki.pl

Dodaj opinię Dodaj opinię
Deklaracja dostępności   |   Aktualności   |   Kontakt-KULTURA   |   Publikacje   |   Sery z Radzynia Podlaskiego   |   Do pobrania   |   Nota prawna   |   Regulamin
facebook